Akıllı Konfor: TPI Algoritması ile Termostat Teknolojisinde Yeni Dönem
Isıtma sistemlerinde konfor ve enerji tasarrufu, artan enerji maliyetleriyle birlikte daha da önem kazandı. Bu noktada kullandığınız termostatın sadece açılıp kapanmasından öte, nasıl düşündüğü önemlidir. Bu yazımızda, klasik ON/OFF termostatlar ile TPI (Time Proportional Integral) algoritması kullanan yeni nesil termostatları karşılaştırıyoruz.
ON/OFF Termostatlar Nasıl Çalışır?
ON/OFF termostatlar, hedef sıcaklığa ulaşana kadar sistemi tamamen açar, ulaştığında ise tamamen kapatır. Bu, çoğu zaman sıcaklık dalgalanmasına neden olur. Kullanıcılar bu salınım nedeniyle zaman zaman üşür ya da fazla sıcak hisseder.
TPI Termostatlar Farklı Ne Yapar?
TPI algoritması, yalnızca anlık farkı değil, zaman içinde biriken sıcaklık farklılığını da hesaba katar. Isıtma sürelerini orantılayarak çalışır. Bu da sıcaklığı hedefe daha doğrusal ve dengeli bir şekilde yaklaştırır. Zaman içinde sistemin tepkilerini öğrenerek sıcaklık dalgalanmasını neredeyse sıfıra indirir.
“TPI zamanla öğrenir; ilk gün gösterdiği performansla bir hafta sonraki aynı değilidir.”
Konfor ve Enerji Tasarrufu Kıyası
| Özellik | ON/OFF Termostat | TPI Termostat |
|---|---|---|
| Sıcaklık Sabitliği | ±0.5–0.6 °C salınım | ±0.05–0.1 °C salınım |
| Enerji Tüketimi | Yüksek aç/kapa döngüsü | Daha az yakıt, %10-15 tasarruf |
| Konfor Algısı | Dalgalı, değişken | Daha sabit, üst düzey |
| Yerden Isıtma Uyumu | Uygun değil | Uyumlu ve önerilir |
| Sistem Tepkisine Uyum | Yok | Öğrenen algoritma |
Konfor ve Enerji Tasarrufu Kıyası
Yerden isıtma sistemleri, yüksek termal atalet (gecikmeli tepki) gösteren sistemlerdir. Su borularının çok geniş alana yayılması ve yapının yavaş ısınması/küllemesi, klasik ON/OFF kontrolüyle verimsizliğe neden olur:
• Sıcaklık yükseldiğinde sistem kapanır ancak yerden isı \u00yfu uzun süre yayılmaya devam eder.
• Bu da ortamın fazla sıcak olmasına ve daha sonra ani soğumaya neden olur.
• Konfor algısı bozulur, enerji boşa harcanır. TPI algoritması ise bu sistemin yavaş tepkisini “toleranslı ve öğrenen” şekilde kontrol eder:
• Sistemin daha az aç/kapa yapmasını sağlar.
• Sıcaklığı fazla yükselmeden kısmen azaltır, ani soğumayı engeller.
• Düzenli bir şekilde çalışmasını sağlayarak hem enerji tasarrufu hem de konfor sağlar.
Grafikle Görün: Dalgalanma Nasıl Azalır?
Bu grafikte, klasik ON/OFF termostatların sabit salınım aralığına karşılık, TPI algoritmasının zaman içinde salınımı azaltarak neredeyse tamamen sabit bir sıcaklık tuttuğunu görebilirsiniz. TPI, her çalışmasında öğrenir ve sistemi optimize eder.
Bilimsel Araştırma Ne Diyor?
• BRE (UK): TPI kontrollü termostatlar yıllık %10’a kadar enerji tasarrufu sağlayabilir.
• University of Salford: Yerden ısıtma uygulamasında TPI, sıcaklık dalgalanmasını %70 oranında azaltmıştır.
• Honeywell Home Beyaz Kitap: TPI, yoğuşmalı kombiyle birlikte çalıştığında yoğuşma verimini artırarak ek tasarruf sağlar.
Kaynaklar:
1. https://www.bregroup.com
2. https://usir.salford.ac.uk/id/eprint/20261/
3. https://energysavingtrust.org.uk/advice/heating-controls/
4. https://heatingcontrols.honeywellhome.com/Documents/TPI_Explained.pdf
Eftron’dan Tavsiye
Eğer yoğuşmalı kombi veya yerden ısıtma sistemi kullanıyorsanız, klasik termostat yerine TPI algoritmalı bir model tercih etmenizi şiddetle öneriyoruz.
Daha az yakıtla daha fazla konfor mümkün.
